Eulogy To Sdr Wong Ho Leng By DAP Secretary-General And MP For Bagan Lim Guan Eng In Kuala Lumpur On 23 June 2014.
Wong Ho Leng – Passing Of A Giant In Sarawak Politics
When I received a message on 21 June 2014 from Petaling Jaya Utara MP Tony Pua of Sdr Wong Ho Leng’s passing, whilst attending a thanksgiving ceramah for DAP’s victory in the Bukit Glugor parliamentary by-election, I felt sadness at a loss of a dear comrade-in-arms but yet marveled at Ho Leng’s fighting spirit.
I was inspired at how long and hard Ho Leng fought in this impossible final battle before he succumbed to cancer. Many had already given up, including doctors who had given him a maximum of 3 months, when he was first diagnosed in December 2012.
For his perseverance and stamina, he had to thank his wife Irene who was his mainstay and pillar of strength. She gave him the belief that he could overcome and prevail. Holding out for so long, was as much his achievement as hers.
And Ho Leng had many achievements to his credit that both Irene and him can take pride in. He overcame great poverty and adversity to excel academically and realize his ambition as a lawyer. Achieving professional success, he joined the DAP on 19 April 1986, motivated by his desire to serve the community and his state to build a better future for all.
Ho Leng was a likable politician even amongst his detractors in BN. I remember speaking to the new Sarawak Chief Minister Tan Sri Adenan Satem at the sidelines of the recent Conference of Rulers’ meeting in Kuala Lumpur thanking him for the state’s RM 1 million contribution for Ho Leng’s medical fees. Tan Sri Adenan said he liked Ho Leng’s personally and was saddened at Ho Leng’s medical condition as he himself had been through that a few years ago, when he almost died of his heart ailmets.
As a political novice in electoral politics, Ho Leng was anointed as a political giant killer when he upset then SUPP President Tan Sri Dr Wong Soon Kai in the state seat of Bukit Assek during the 1996 Sarawak state general elections. Wong Soon Kai retired from politics following his defeat making way for Tan Sri Dr George Chan to take over as SUPP President. George Chan’s ascension as President laid the seeds of SUPP’s future disarray.
Even though Ho Leng lost his Bukit Assek seat in the 2001 Sarawak state general elections, he never gave up but continued to hold the lonely banner of DAP in Sarawak. Ho Leng became Sarawak DAP State Chair in 24.9.2000, a position he held until last year when he retired due to ill-health.
As a result of George Chan’s failure to stand up and condoning the widespread abuse of power and corruption under the long rule of Tun Abdul Taib Mahmud, the people of Sarawak looked for an alternative. Even though Ho Leng had just lost in the 2001 Sarawak state general elections, he never gave up but continued to press for democracy, full accountability and transparency of the corruption and abuse of powers. Ho Leng was rewarded when he was returned in Bukit Assek in the 2006 and again in the 2011 Sarawak state general elections. He also won the Sibu Parliamentary by-election on 16 May 2010.
From his successes in 2006 onwards, Ho Leng brought forth a new generation of young exciting DAP leaders, both men and women in Sarawak, to fight the mighty machine of BN Sarawak and brought SUPP to its knees to face the harsh fact that SUPP have betrayed their founding principles and ideals by becoming part of the very corrupt political machine they had opposed. Abdul Taib Mahmud was also forced to face the political reality that it was time for him to retire as Sarawak Chief Minister.
William Shakespeare had wrote that, “some are born great, some achieve greatness and some have greatness thrust upon them”. For Ho Leng and Sarawak, Ho Leng first had greatness thrust upon him by circumstances and then achieved greatness for a more democratic, accountable and transparent Sarawak.
To his wife Irene and children DAP records our deep gratitude for Ho Leng’s selfless service for party, people and nation. Indeed may you be comforted not by words but by the deeds of Ho Leng who brought a positive difference in the lives of those around him especially for Sarawak. Ho Leng is truly a giant-killer and a political giant for Sarawak.
LIM GUAN ENG
—– BM Version —
Perginya tokoh politik besar Sarawak — Sdr Wong Ho Leng
– Lim Guan Eng
Ketika menerima berita daripada Ahli Parlimen Petaling Jaya Utara Tony Pua tentang pemergian Saudara Wong Ho Leng, saya sedang menghadiri program kesyukuran atas kemenangan DAP dalam pilihanraya kecil Bukit Gelugor. Sewaktu itu saya merasa sedih dengan kehilangan seorang rakan dalam parti, namun pada masa yang sama saya kagum dengan semangat perjuangan Ho Leng.
Saya kagum dengan keteguhan semangat Ho Leng yang berusaha mengatasi barah sejak sekian lama. Banyak orang yang telah menyerah, termasuk doktor beliau sendiri yang menganggarkan beliau hanya mempunyai waktu maksimum 3 bulan untuk hidup ketika beliau diketahui menghidap barah pada Disember 2012.
Beliau menganggap isterinya sebagai orang yang memberi kekuatan kepadanya untuk terus bertahan. Isterinya telah memberi keyakinan bahawa beliau mampu untuk pulih. Kejayaan Ho Leng melawan barah untuk sekian lama juga boleh disifatkan sebagai kejayaan isterinya.
Banyak pencapaian Ho Leng yang boleh dibanggakan beliau dan isterinya. Beliau mengatasi kemiskinan untuk mencatat kecemerlangan akademik dan seterusnya menjadi peguam. Setelah berjaya dalam kerjayanya, Ho Leng menyertai DAP pada 19 April 1986, didorong oleh hasrat untuk berkhidmat kepada masyarakat dan negerinya, demi masa depan yang cerah untuk semua.
Sebagai ahli politik, Ho Leng disenangi oleh semua, termasuk para penentang beliau dalam BN. Ketika bertemu dengan Ketua Menteri Sarawak sempena persidangan Majlis Raja-Raja baru-baru ini di Kuala Lumpur, saya berterimakasih kepada beliau kerana kerajaan negeri telah memberi sumbangan sebanyak RM1 juta untuk membantu membayar yuran perubatan Ho Leng. Menurut Tan Sri Adenan, beliau secara peribadi menyenangi Ho Leng dan berasa sedih dengan keadaan kesihatannya. Beliau sendiri pernah menempuh keadaan getir beberapa tahun lalu dan hampir meninggal dunia kerana masalah jantung.
Sebagai orang yang agak baru terlibat dalam pilihanraya, Ho Leng diangkat sebagai ‘giant killer’ setelah menewaskan Presiden SUPP Tan Sri Dr Wong Soon Kai di kerusi DUN Bukit Assek dalam pilihanraya negeri Sarawak tahun 1996. Wong Soon Kai bersara daripada politik setelah kalah, membuka jalan kepada Tan Sri Dr George Chan untuk mengambil alih jawatan Presiden SUPP. Pergantian ini menyemai benih kucar-kacir SUPP.
Walaupun Ho Leng gagal mempertahankan kerusi Bukit Assek dalam pilihanraya negeri Sarawak 2001, beliau tidak menyerah kalah dan terus memegang panji-panji DAP di Sarawak. Ho Leng menjadi Pengerusi DAP Sarawak pada 24 September 2000 dan terus memegang jawatan itu sehingga tahun lepas apabila beliau terpaksa bersara kerana masalah kesihatan.
Kegagalan George Chan untuk menentang salah guna kuasa dan korupsi di bawah pemerintahan Tun Abdul Taib Mahmud mendorong rakyat Sarawak mencari pilihan lain. Walaupun baru kehilangan kerusi DUN Sarawak ketika itu, Ho Leng tidak mengalah dan terus memperjuangkan demokrasi, kebertanggungjawaban dan ketelusan, selain terus menentang salah guna kuasa dan korupsi. Usahanya berhasil apabila beliau dipilih kembali sebagai Adun Bukit Assek pada tahun 2006 dan seterusnya pada tahun 2011. Beliau juga telah memenangi pilihanraya kecil parlimen Sibu pada 16 Mei 2010.
Sejak kemenangannya pada tahun 2006, Ho Leng telah berjaya membentuk barisan pemimpin muda lelaki dan perempuan dalam DAP Sarawak. Mereka ini sanggup berdepan dengan jentera BN Sarawak yang perkasa dan memaksa SUPP untuk berdepan dengan hakikat bahawa parti itu telah mengkhianati prinsip-prinsip asas dan ideal asal cengan menjadi sebahagian daripada jentera politik yang amat korup yang dulu mereka tentang. Abdul Taib Mahmud juga terpaksa berdepan dengan realiti politik bahawa masa telah tiba untuk beliau bersara daripada menjadi Ketua Menteri Sarawak.
William Shakespeare pernah menulis, katanya, “some are born great, some achieve greatness and some have greatness thrust upon them” (sesetengah orang dilahirkan sebagai manusia hebat, sesetengah yang lain berjaya menggapai kehebatan, sesetengah yang lain pula didorong untuk menjadi hebat). Di Sarawak, Ho Leng termasuk dalam golongan terakhir disebutkan Shakespeare itu, apabila keadaan mendorong beliau ke hadapan dan membuatkan beliau dikenali sebagai tokoh yang berusaha membentuk Sarawak yang demokratik, bertanggungjawab dan telus.
Buat Irene dan anak-anaknya, DAP merakamkan setinggi-tinggi ucapan terimakasih atas khidmat Ho Leng kepada parti, rakyat dan negara. Beliau telah melaksanakan kata-katanya untuk membawa perubahan kepada kehidupan rakyat, khususnya rakyat Sarawak. Ho Leng sesungguhnya adalah seorang ‘giant killer’ dan tokoh politik yang besar bagi Sarawak.
Lim Guan Eng
—–Mandarin Version —-
民主行动党秘书长林冠英兼峇眼区国会议员林冠英于2014年6月23日在吉隆坡发表追忆黄和联同志悼文：
黄和联：砂拉越政治巨人的逝世
我于2014年6月21日从八打灵再也北区潘俭伟得知黄和联逝世的消息，当时我正参加行动党武吉牛汝莪国会补选庆功宴，我为失去一名真挚的战友而悲哀，也为和联的战斗精神而感叹。
在他因癌症逝世之前，和联与病魔决斗了很长的一段时间。当他在2012年12月被诊断出患癌时，很多人已经放弃了，包括当时医生也说他只有3个月的寿命。
他展现的坚定意志及耐力，归功于他的精神支柱 — 太太郑爱鸰。她让和联相信他是可以克服及活下去。他能坚持那么久，是他们两夫妻信念坚定的成果。
和联还有许多值得他和爱鸰感到骄傲的地方，他努力摆脱贫穷和逆境，在学术上获得卓越的成绩，也实现他成为律师的梦想。在获得专业资格后，他于1986年4月19日加入行动党，这是受到他想要服务社会以打造更美好未来的理想所驱使的。
就连在敌对政营国阵眼里，和联也是一名极得人心的政治人物。我记得，最近在吉隆坡的统治者会议上，我针对砂州政府拨出100万令吉捐助和联的医疗费向新任砂拉越首席部长丹斯里阿德南表示感激。丹斯里阿德南说他个人也喜欢和联，他对和联的健康状况感到难过，因为几年前他也承受过同样的折磨，当时他几乎死于心脏疾病。
做为选举政治的新手，和联在1996年砂州选举中，和联以“小刀锯大树”的姿态，在竞选武吉阿瑟区州议席时，打败当时的人联党主席丹斯里黄顺开，成为强人克星。黄顺开从此退出政坛，由丹斯里陈华贵接任人联党主席。陈华贵的上任，也埋下了人联党在接下来几年逐渐没落的伏笔。
虽然和联在2001年砂州选举中输掉武吉阿瑟州议席，他从来没有放弃，反而继续孤独地在砂州挥舞行动党的旗帜。和联在2000年9月24日成为砂州行动党主席，直到去年因健康问题才退下党职。
由于陈华贵没有能力振兴人联党，加上他们继续纵容前砂州首长敦阿都泰益玛目的贪污滥权，砂州人民开始寻找替代政治。虽然和联在2001年输掉砂州选举，他从未放弃，反而继续追求民主、在贪污滥权方面进行问责及要求透明度。和联的努力获得选民的支持，他于2006年重新在武吉阿瑟胜选，在2011年再次在砂州选举中获胜。他也在2010年5月16日诗巫国会补选中胜出。
自从他在2006年中选以来，和联便栽培了一整代年轻、有活力的行动党领袖，当中有男性也有女性，一起对抗砂州国阵的强大机器，最终让人联党不得不面对残酷的政治现实：那就是人联党已经违背了他们的创党原则及理想，沦为自己曾经极力反对的贪污政治工具的一分子。阿都泰益玛目也被迫面对政治现实，卸下砂州首长一职。
莎士比亚曾写过：“一些人天生伟大，一些人成就伟大，而一些人时势造英雄。”。对和联以及砂拉越而言，和联首先因时势而取得了一定的成就，之后他为更民主、公信力及透明的砂拉越奋斗时，也更上一层楼。
对于他的妻子爱鸰及孩子，行动党对和联无私地为党、人民及国家的付出献上最深的谢意。希望你们为和联在砂拉越政治带来的积极改变感到安慰。和联是真正的强人克星、也是砂拉越的政治强人。
林冠英